Authenticiteit is een woord dat de laatste jaren een prominente plek in mijn leven heeft ingenomen. Het is zo’n begrip dat ik vroeger nauwelijks kende, maar ineens overal tegenkwam. Het voelt alsof ik een nieuwe weg ben ingeslagen, eentje waarin mijn leven er anders uitziet – voller, eerlijker, en ja, authentieker.
Maar wat betekent authenticiteit nu echt? En, belangrijker nog, wat kan het ons brengen?
In deze blog duik ik in de wereld van authenticiteit vanuit twee invalshoeken: boeddhistische wijsheid en wetenschappelijke* inzichten. Daarnaast deel ik mijn eigen ervaringen, in de hoop je te inspireren op jouw reis naar een authentiek leven.
Wat betekent authenticiteit?
Als we kijken naar de letterlijke betekenis van authenticiteit, komen we uit bij woorden als echtheid, geloofwaardigheid en betrouwbaarheid. Maar in de context van persoonlijke groei en ontwikkeling heeft het een bredere en diepere invulling gekregen.
Authentiek zijn betekent dat je leeft als je echte zelf. Je speelt geen rol, maar laat je buitenkant in lijn zijn met je binnenkant. Je handelt met overtuiging vanuit wie je werkelijk bent, niet omdat iets van je verwacht wordt. Dát is authenticiteit.
To be beautiful means to be yourself. You don’t need to be accepted by others. You need to accept yourself. Thich Nhat Hanh
Vroeger grapte ik weleens dat er twee "Inges" waren. Eén in Gent, die haar eigen ding deed, en een "West-Vlaamse" Inge, die veranderde zodra ze Kortrijk voorbij was. Toen stond ik er niet bij stil hoe pijnlijk dat eigenlijk was.
Jarenlang durfde ik bij mijn ouders niet mezelf te zijn. Angst voor kritiek, angst om afgewezen te worden, angst omdat ik dacht dat ik iemand anders moest zijn. Nu, na vele healingen, opstellingen en coachingsessies, weet ik beter. Ik durf voorbij die angst te gaan. Want waarom zou ik contact willen met mensen die me niet kunnen of willen zien zoals ik echt ben?
Sindsdien is mijn band met mijn mama veel beter geworden. De band met mijn papa is nog steeds lastig, maar het belangrijkste is dat mijn band met mezelf enorm verbeterd is. En dát is de grootste winst van allemaal.
Boeddhisme over jezelf zijn
Het boeddhisme kijkt op een bijzondere manier naar "jezelf zijn." In tegenstelling tot wat we hier in het Westen vaak zien als authenticiteit – het ontdekken en uitdrukken van een vast, "echt" zelf – legt het boeddhisme juist de nadruk op het idee van anatta, oftewel het niet-zelf. Dat klinkt misschien een beetje tegenstrijdig, maar het opent een heel andere en diepgaande manier om naar authenticiteit te kijken.
Kernideeën uit het boeddhisme over jezelf zijn:
1. Het concept van niet-zelf (anatta):
Het boeddhisme leert dat er geen permanente, onveranderlijke kern van "zelf" bestaat. Alles wat we als "ik" beschouwen – onze gedachten, gevoelens, overtuigingen en zelfs ons lichaam – is voortdurend in beweging en wordt beïnvloed door externe en interne factoren.
Praktische toepassing: Jezelf zijn in boeddhistische zin betekent loslaten van het idee dat je iets moet zijn of een vaste identiteit moet behouden. Dit geeft vrijheid om te groeien, te veranderen en in het moment te leven.
2. Echtheid door loslaten:
In het boeddhisme gaat "jezelf zijn" niet over het vormen van een authentieke identiteit, maar over het loslaten van gehechtheid aan een beeld van wie je denkt te zijn. Door deze gehechtheid los te laten, ontstaat ruimte voor echte verbinding met jezelf en anderen.
Voorbeeld: Je hoeft niet te voldoen aan verwachtingen of een "perfecte" versie van jezelf na te streven. Juist door die lagen af te pellen, ontstaat echtheid.
3. Mindfulness en aanwezigheid:
Authenticiteit in het boeddhisme is sterk verbonden met mindfulness – volledig aanwezig zijn in het huidige moment. Dit betekent dat je niet vastzit in het verleden of je zorgen maakt over de toekomst, maar in het moment leeft en handelt vanuit oprechte intenties.
Praktische toepassing: Door mindful te zijn, kun je handelen vanuit een diepe verbinding met het huidige moment in plaats van vanuit verwachtingen of gewoontes.
4. Compassie en verbondenheid:
Boeddhisme benadrukt dat we als mensen niet op onszelf staan, maar onderdeel zijn van een groter geheel. Dit betekent dat "jezelf zijn" ook compassie voor anderen inhoudt en erkennen hoe je eigen handelingen anderen beïnvloeden.
Voorbeeld: Authentiek zijn betekent niet alleen trouw zijn aan jezelf, maar ook bewust zijn van hoe je jouw authenticiteit in balans brengt met anderen.
5. Leven in lijn met je dharma (natuurlijke pad):
Het boeddhisme moedigt aan om te leven in lijn met je dharma, je natuurlijke pad of levensmissie. Dit gaat niet over het volgen van ego-gedreven verlangens, maar over het ontdekken wat je innerlijk motiveert en hoe je dat kunt inzetten om anderen en jezelf te dienen.
Samenvatting:
In het boeddhisme betekent "jezelf zijn" niet het zoeken naar een vaststaande identiteit, maar het loslaten van het idee dat je een vast "zelf" moet hebben. Het gaat om aanwezig zijn in het moment, handelen met oprechte intentie, en je vrij voelen om te veranderen. Door deze vrijheid kun je leven vanuit verbinding en innerlijke rust, wat een dieper begrip van authenticiteit oplevert.
Wetenschappelijke voordelen van authenticiteit
De voordelen van authentiek leven worden steeds vaker bevestigd door wetenschappelijk onderzoek. Authenticiteit blijkt niet alleen goed te voelen, maar draagt ook bij aan een beter welzijn op verschillende vlakken: van mentale gezondheid tot diepere relaties en een groter gevoel van veerkracht.
Authenticiteit en mentale gezondheid
Onderzoek toont aan dat mensen die authentiek leven, minder stress ervaren en een hogere mate van tevredenheid en zelfacceptatie rapporteren. Door trouw te blijven aan jezelf voorkom je de innerlijke conflicten die ontstaan wanneer je leeft naar verwachtingen van anderen. Dit kan de kans op burn-out of depressieve klachten verminderen.
Onderzoek gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Counseling Psychology (Wood et al., 2008) toont aan dat mensen die authentieker leven, minder last hebben van angst, depressie en stress. In deze studie werden deelnemers gevraagd hun mate van authenticiteit te beoordelen op basis van drie kernfactoren: zelfbewustzijn, eerlijkheid over hun gevoelens, en handelen in overeenstemming met hun waarden. De resultaten lieten zien dat een hoge mate van authenticiteit sterk correleerde met een hoger welzijn en een grotere mentale veerkracht.
Betere relaties door authenticiteit
Authenticiteit speelt een belangrijke rol in onze relaties. Mensen die zich openlijk uiten en eerlijk zijn over hun gevoelens en behoeften, ervaren doorgaans meer verbondenheid met anderen. Het tonen van je ware zelf nodigt uit tot diepere en meer betekenisvolle connecties. Dit sluit aan bij de basisbehoefte aan verbondenheid, zoals beschreven in de zelfdeterminatie-theorie.
Meer veerkracht en autonomie
De zelfdeterminatie-theorie van Deci en Ryan biedt een wetenschappelijk raamwerk om authenticiteit beter te begrijpen. Volgens deze theorie zijn drie psychologische basisbehoeften cruciaal voor welzijn:
Autonomie: Als je authentiek bent, maak je keuzes die echt bij je passen in plaats van wat anderen van je verwachten.
Verbondenheid: Door authentiek te zijn, creëer je relaties die gebaseerd zijn op echtheid en vertrouwen.
Competentie: Wanneer je authentiek leeft, voel je je zelfverzekerder en beter in staat om uitdagingen aan te gaan, omdat je handelt vanuit je eigen kracht.
Een voorbeeld uit de praktijk
Een interessant voorbeeld is een onderzoek uit 2020 dat aantoonde dat mensen die hun waarden en identiteit in overeenstemming brengen met hun gedrag, minder kans hadden op psychische problemen. Daarnaast bleek dat deze mensen beter bestand waren tegen tegenslagen, omdat ze sterk in hun eigen kern geworteld waren.
Ik ben er persoonlijk sterk van overtuigd dat de wetenschap de komende jaren steeds meer en meer zal aantonen wat veel mensen eigenlijk al lang voelen. We kunnen niet leven volgens waarden en normen die ons opgelegd worden. We kunnen niet altijd proberen een ANDER te zijn. Op lange termijn wreekt zich dat op onze mentale en fysieke gezondheid.
De balans tussen echtheid en verandering
Authenticiteit betekent niet dat je altijd doet wat voor jou goed voelt, zonder rekening te houden met anderen. Het gaat om het vinden van een balans tussen trouw blijven aan jezelf en flexibel inspelen op de behoeften van je omgeving.
Gezonde authenticiteit: Dit houdt in dat je trouw bent aan je waarden en intenties, terwijl je openstaat voor feedback en bereid bent je gedrag aan te passen als dat nodig is.
Groei door reflectie: Door kritisch te kijken naar je eigen overtuigingen en gedrag, kun je ontdekken waar je vastloopt en hoe je meer ruimte kunt creëren voor verbinding en ontwikkeling.
De valkuilen van authenticiteit: "Zo ben ik nu eenmaal"
Authenticiteit is een prachtig ideaal, maar het wordt niet altijd goed begrepen. Een veelvoorkomende misvatting is dat authentiek zijn betekent dat je volledig jezelf moet blijven, zonder rekening te houden met anderen of met de mogelijkheid tot verandering. Dit komt vaak naar voren in uitspraken zoals: "Zo ben ik nu eenmaal." Hoewel deze woorden op het eerste gezicht zelfacceptatie lijken uit te stralen, kunnen ze in de praktijk groei en flexibiliteit in de weg staan.
Wanneer authenticiteit wordt opgevat als het vasthouden aan een vast beeld van jezelf, kan dit leiden tot starheid. Door jezelf te beperken tot een bepaalde identiteit of gedragspatroon, sluit je de deur naar persoonlijke ontwikkeling. Het idee van "zo ben ik nu eenmaal" kan een excuus worden om ongemakkelijke zelfreflectie te vermijden of om je niet aan te passen aan veranderende situaties.
Voorbeeld: Iemand die zichzelf bijvoorbeeld als direct en ongeremd beschouwt, kan onbewust kwetsend gedrag goedpraten door te zeggen dat het nu eenmaal "bij hen hoort." Hierdoor ontbreekt de ruimte om te groeien of empathisch te handelen.
Praktische tips voor een authentiek leven
1. Neem tijd voor zelfreflectie
Om authentiek te leven, moet je eerst weten wie je werkelijk bent. Neem regelmatig de tijd om stil te staan bij je gedachten, gevoelens en gedragingen. Stel jezelf vragen zoals:
Wat zijn mijn kernwaarden?
Waar word ik blij van?
Leef ik op dit moment in lijn met wie ik wil zijn?
Praktisch: Schrijf in een dagboek, mediteer, of neem een wandeling in de natuur. Het doel is om te luisteren naar je innerlijke stem en meer inzicht te krijgen in jezelf. Ook bepaalde coachingsoefeningen kunnen hierbij helpen. Aarzel niet om me te contacteren als je hiermee wil werken.
2. Zeg vaker "nee"
Authenticiteit vraagt om grenzen. Als je constant "ja" zegt uit angst om anderen teleur te stellen, leef je mogelijk niet trouw aan jezelf. Wees eerlijk over wat je wel en niet wilt, zelfs als dat soms ongemakkelijk voelt.
Praktisch: Begin klein door nee te zeggen tegen iets kleins dat niet bij je past. Bijvoorbeeld een uitnodiging waar je geen zin in hebt of een verzoek dat je te veel energie kost.
3. Investeer in healing
Healing helpt je blokkades en patronen los te laten die je authenticiteit in de weg staan. Door oude wonden of trauma’s te helen, kun je dichter bij je ware zelf komen en vrijer leven. Dit kan in de vorm van energetische healing, familieopstellingen, of andere methoden die bij je passen.
Praktisch: Zoek een healer of therapeut die je vertrouwt en werk samen aan thema’s zoals angst, perfectionisme, of oude overtuigingen. Durf stap 1 te zetten en zie hoe de rest volgt. Wil je weten hoe Centrum Durga je hierbij kan helpen? Boek dan een gratis gesprek.
4. Omring jezelf met de juiste mensen
Authentiek leven wordt makkelijker wanneer je omgaat met mensen die je accepteren zoals je bent. Vermijd relaties waarin je het gevoel hebt dat je een rol moet spelen of jezelf moet aanpassen.
Praktisch: Observeer hoe je je voelt bij bepaalde mensen. Voel je je vrij en op je gemak, of juist gespannen en aangepast? Kies bewust voor relaties die je versterken en waarin je jezelf kunt zijn.
5. Durf NIET perfect te zijn
Een authentiek leven betekent niet dat je perfect bent. Het gaat om eerlijk zijn over je sterke en zwakke punten, en jezelf de ruimte geven om fouten te maken. Je hoeft niet alles onder controle te hebben of aan een ideaalbeeld te voldoen.
Praktisch: Deel eens een kwetsbaar moment met een vriend(in) of collega. Bijvoorbeeld een situatie waarin je twijfelde of een fout maakte. Door open te zijn over je imperfecties, bevrijd je jezelf van de druk om perfect te moeten zijn.
Samenvatting: Authentiek leven vraagt om zelfreflectie, duidelijke grenzen, de moed om te helen, ondersteunende relaties, en het loslaten van perfectionisme. Door stap voor stap deze tips toe te passen, leef je dichter bij je ware zelf en creëer je meer ruimte voor geluk en verbinding.
Deel in de reacties wat authenticiteit voor jou betekent!
*Wetenschappelijke inzichten hebben voor mij een speciale waarde omdat ze uitnodigen tot zoeken en onderzoeken. Dat proces brengt me helderheid en een gevoel van flow. Dit is voor mij de kern van wat wetenschap zou moeten zijn. Zodra wetenschap statisch wordt, mensen beperkt of onderdrukt, verliest het zijn essentie.
Tegenwoordig zien we steeds meer bewijzen dat er "meer" is dan we ooit dachten. Deze inzichten helpen ons om als mensheid te groeien, ons los te maken van collectief opgeslagen trauma’s en onze zienswijze te verruimen.
コメント